Kilka słów o życiorysie

Życiorys zawodowy

Obok nazwy życiorys zawodowy można spotkać również określenie Curriculum Vitae czy skrót CV. Jest to dokument, który w sposób uporządkowany i skrótowy prezentuje informacje o Tobie – o Twoim wykształceniu, doświadczeniu zawodowym, kwalifikacjach i umiejętnościach zawodowych oraz zainteresowaniach.

Funkcje życiorysu:

• stanowi inwentarz Twoich osiągnięć,
• tworzy rozbudowaną wizytówkę – przedstawia Twoją osobę pracodawcy,
• może posłużyć pracodawcy jako plan rozmowy kwalifikacyjnej,
• może być przypomnieniem kandydata po rozmowie.

Wśród wielu rodzajów życiorysów wyróżnić można kilka typów:

• chronologiczny
• funkcjonalny
• europejski

Życiorys chronologiczny

Ten typ życiorysu pozwala przedstawić drogę rozwoju zawodowego zgodnie z chronologią czasową. Jest to najczęściej stosowany typ życiorysu – pozwala on na przedstawienie pracodawcy historii zawodowej kandydata, praktyk, edukacji w sposób uporządkowany, wyznaczony przez konkretne daty.

Struktura życiorysu chronologicznego:

dane osobowe
wykształcenie
doświadczenie zawodowe
dodatkowe kwalifikacje i umiejętności
zainteresowania

Życiorys funkcjonalny

Taki typ życiorysu pozwala przedstawić kompetencje (wiedza, umiejętności, doświadczenie), osiągnięcia zawodowe w taki sposób, aby pracodawca miał obraz jakim kandydat jest fachowcem w danej dziedzinie. Ważniejsze od historii edukacji i zatrudnienia jest to co kandydat potrafi robić i jego kompetencje.

Struktura życiorysu funkcjonalnego:

dane osobowe
cel
streszczenie dotychczas wykonywanej pracy z zaakcentowaniem posiadanego doświadczenia i osiągnięć
opis kompetencji
przebieg pracy zawodowej
wykształcenie
zainteresowania

Życiorys europejski

Jest to wzór życiorysu wymagany jest w krajach należących do Unii Europejskiej. Może być przydatny w przypadku starania się o pracę w tych krajach. Z formularzem życiorysu europejskiego można zapoznać się na stronie internetowej:

https://europa.eu/europass/pl

Ogólne wskazówki dotyczące życiorysu:

• Pisz zwięźle i rzeczowo – Osoba dokonująca wstępnej selekcji CV kandydatów ma około 30 sekund na zapoznanie się z jednym dokumentem. Dlatego też od zwięzłości i rzeczowości zawartych w nim informacji oraz ich graficznej formy może zależeć zakwalifikowanie kandydata do grona osób zaproszonych na rozmowę kwalifikacyjną. Przedstawiaj fakty konsekwentnie i logicznie.
• Pisząc CV musisz się skupić na tym co najważniejsze – czytając ogłoszenie zastanów się jakie są wymagania pracodawcy, jakich oczekuje od kandydata kompetencji.
• Zadbaj o przejrzystą i czytelną formę – Zbyt duża ilość informacji napisana drobnym drukiem, bez zachowania odstępów, zniechęca do czytania. W celu zwrócenia uwagi czytającego na najważniejsze elementy naszego życiorysu możemy zastosować wyróżnienia tłustym drukiem (pamiętając jednak o umiarze!)
• Objętość – CV zwykle powinno mieścić się na jednej stronie, w wyjątkowych sytuacjach na dwóch. Przy opisywaniu swojego doświadczenia zawodowego poświęcaj więcej miejsca stanowiskom będącym w związku z pracą, o którą się starasz. Obowiązującym standardem jest format A4, kartka biała, druk czarny, wielkość czcionek 12-14 pkt. CV należy napisać korzystając z edytora tekstu. Czasami firma wymaga napisania dokumentów odręcznie.
• Na końcu dokumentu należy zamieścić zgodę na przetwarzanie danych osobowych!

Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych dla potrzeb niezbędnych do realizacji procesu rekrutacji (zgodnie z ustawą z dnia 10 maja 2018 roku o ochronie danych osobowych (Dz. Ustaw z 2018, poz. 1000) oraz zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (RODO)).

Źródło: Jak pisać życiorys i list motywacyjny, Opracowanie Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Krakowie, Kraków 2013 rok

Czym jest list motywacyjny?

List motywacyjny

Nazywany też listem intencyjnym lub przewodnim, jest to pisemna forma nawiązania kontaktu z pracodawcą. Do listu motywacyjnego załączamy standardowo Curriculum Vitae oraz inne dokumenty, jeśli życzy sobie tego pracodawca, np. kopie świadectw i dyplomów, referencje.

Głównym celem listu motywacyjnego jest przedstawienie własnej osoby
w taki sposób, aby wzbudzić zainteresowanie pracodawcy i zachęcić go do lepszego poznania naszej osoby, do zaproszenia na rozmowę kwalifikacyjną.

Ponadto sporządzając list mamy możliwość wykazania się umiejętnościami językowymi oraz zdolnością przekonywania.

Treść i struktura:

Imię i nazwisko aplikującego, adres, telefon, email (lewy górny róg dokumentu)

Miejsce i data przygotowania dokumentu (prawy górny róg)

Imię i nazwisko oraz stanowisko osoby, do której kierujemy list/nazwa i adres firmy (prawa strona pod datą)

Zwrot grzecznościowy np. Szanowni Państwo – jeśli nie udało się uzyskać danych personalnych osoby, która będzie czytała list; Szanowny Panie/Szanowna Pani – gdy wiesz do kogo piszesz (od lewego marginesu, pisany ręcznie)

Pierwszy akapit – tu powinna się znaleźć informacja o tym, dlaczego aplikujesz do danej firmy (np. odpowiadasz na ofertę prasową, odbyłeś rozmowę telefoniczną, z artykułu prasowego dowiedziałeś się o planach rozwoju firmy) oraz wyróżnienie stanowiska, na które aplikujesz

Drugi akapit – tutaj należy zawrzeć informację uzasadniającą dlaczego jesteś odpowiednim kandydatem na to stanowisko

Zwrot grzecznościowy: „z wyrazami szacunku", „z poważaniem" (z prawej strony, pod tekstem; odręcznie)

Podpis (pod zwrotem grzecznościowym; odręcznie)

Na końcu dokumentu zamieścić należy zgodę na przetwarzanie danych osobowych:

Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych dla potrzeb niezbędnych do realizacji procesu rekrutacji (zgodnie z ustawą z dnia 10 maja 2018 roku o ochronie danych osobowych (Dz. Ustaw z 2018, poz. 1000) oraz zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (RODO)).

Wskazówki:

• W liście motywacyjnym mamy okazję rozszerzyć i uwypuklić najważniejsze naszym zdaniem informacje zawarte w życiorysie.
• Nie należy jednak powtarzać treści w nim zawartych.
• Aby zachęcić pracodawcę do zaproszenia Cię na rozmowę pisz o tym, jakie on będzie miał korzyści z zatrudnienia Ciebie, a nie jakie Ty możesz mieć korzyści wynikające z pracy w jego firmie.
• List motywacyjny nie powinien być dłuższy niż jedna strona formatu A4.
• Najlepiej pisać go czcionką 12 pkt.
• Podpis – koniecznie odręczny.

Źródło: Jak pisać życiorys i list motywacyjny, Opracowanie Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Krakowie, Kraków 2013 rok

Rozmowy kwalifikacyjne są współcześnie nieodzownym elementem procesu rekrutacyjnego. Niezależnie od tego czy kandydat ubiega się o pracę, awans, staż czy miejsce na uczelni przebieg takiej rozmowy jest zazwyczaj bardzo podobny. Ważne jest wrażenie jakie zrobi się na osobie przeprowadzającej rozmowę, dlatego kandydat powinien prezentować się doskonale.

Rozmowa kwalifikacyjna, po angielsku interview, przebiega na ogół według pewnych określonych zasad.

Wyróżnić można kilka rodzajów rozmów kwalifikacyjnych:

• rozmowa według ustalonego wzorca – w czasie jej trwania zadawane są standardowe pytania pozwalające na ustalenie mocnych i słabych stron osobowości kandydata. W trakcie takiej rozmowy można uzyskać szczegółowe, uporządkowane odpowiedzi, dotyczące kwalifikacji i doświadczenia zawodowego danej osoby.
• rozmowa swobodna – jest przypadkową dyskusją, prowadzoną bez wyraźnego kierunku. W przypadku naboru osób na stanowisko, gdzie często trzeba kontaktować się z ludźmi, pracodawca chce ocenić umiejętność prowadzenia rozmowy. Swobodna rozmowa może być w tej sytuacji wstępem do późniejszej, właściwej rozmowy kwalifikacyjnej.
• rozmowa kompleksowa – to połączenie nieformalnej swobodnej rozmowy z rozmową według ustalonego wzorca. Prowadzący rekrutację ma przygotowany plan, według którego toczy się rozmowa, ale jednocześnie pozwala na odstępstwa w celu zbadania interesujących go szczegółów, zachęca kandydatów do dyskusji. Jest to sposób prowadzenia rozmowy kwalifikacyjnej, który pozwala rozpoznać nie tylko przygotowanie zawodowe, ale i predyspozycje cechy osobowe kandydata, możliwość dopasowania się do zespołu, chęć kształcenia się etc.
• rozmowa w sytuacji stresu – jest coraz bardziej popularną metodą doboru pracowników na stanowiska, gdzie umiejętność radzenia sobie ze stresem jest kluczowa (np. stanowiska kierownicze). Stosowana jest w celu wykrywania ewentualnych nieścisłości, rozbieżności w wypowiedziach kandydatów do pracy. Podczas rozmowy niepostrzeżenie rośnie stopień trudności, pytania zmieniają się w coraz trudniejsze, kandydatowi coraz trudniej odpowiadać na nie, jest naciskany, obserwowany i oceniany. Taka rozmowa kryje wiele podchwytliwych pytań, pułapek i podstępów. Rozmowa ma na sprowokowanie kandydata, jest próbą zbicia go z tropu. W trakcie rozmowy stresującej znacznie mniej ważne jest to „co" kandydat mówi. O wiele bardziej interesujące dla rekrutera są reakcje – dokładnie obserwuje zachowania kandydata, jego umiejętność radzenia sobie z natrętnymi, czasem nachalnymi osobami prowadzącymi wywiad.
• rozmowa grupowa – przeprowadzana jest wtedy, gdy ostateczną decyzję o zatrudnieniu ma podjąć więcej niż jedna osoba. Mogą ją prowadzić pracownicy działu kadr, kierownictwo i osoby pracujące na równorzędnych do obsadzanego stanowiskach. Występowanie przed grupą jest stresujące dla kandydata, sprawia wrażenie egzaminu, ale daje możliwość zaprezentowania swoich kwalifikacji zawodowych w bezpośredniej rozmowie z kolegami po fachu, którzy mogą mieć znaczące zdanie przy opiniowaniu.
• rozmowa dla pozoru – to spotkanie z kandydatami mające stworzyć namiastkę rywalizacji o ofertę. Często jest to parawan dla polityki personalnej firmy, która i tak planuje zatrudnienie „swojego" kandydata. Pracodawca często kluczy i omija istotne problemy, nie precyzuje zakresu swoich oczekiwań, unika podania konkretnych terminów i odpowiedzi.

Rozmowa kwalifikacyjna jest ostatnim i najważniejszym etapem w poszukiwaniu pracy, dlatego należy się do niej dobrze przygotować. Warto uporządkować informacje na swój temat, pozwoli to przygotować się do odpowiedzi na dowolne pytanie dotyczące Twojej osoby, Twojej szkoły, zdanych egzaminów, doświadczenia zawodowego oraz szkoleń.

Zbierając jak najwięcej informacji na temat firmy, być może przewidzisz część pytań które mogą zostać zadane. Warto również zebrać informacje o oferowanym stanowisku pracy (jaki zakres wiedzy jest potrzebny do pracy na tym stanowisku, jakiego rodzaju doświadczenie zawodowe jest potrzebne, czy praca wykonywana jest w systemie zmianowym itp.).

Ważne jest pierwsze wrażenie, czyli:

pierwsze 20 sekund kontaktu
pierwsze 20 gestów
pierwsze 20 wypowiedzianych słów

Aby zrobić dobre wrażenie:

• patrz na rozmówcę
• mów wyraźnie, spokojnie, zrozumiałym językiem
• uśmiechaj się
• pamiętaj o mowie ciała
• wykreuj swój wizerunek (wygląd zewnętrzny – schludne ubranie, dodatki do ubioru)

Trudne pytania

Niektóre pytania na rozmowie kwalifikacyjnej mogą wydać się dziwne i nie na miejscu. Jednak w rzeczywistości firma chcąca zatrudnić pracownika stara się ocenić, czy będzie on właściwym kandydatem na dane stanowisko i jak po radzi sobie w trudnych sytuacjach.

Niektóre pytania wydają się nam kłopotliwe ponieważ:

• Dotyczą Twoich słabych stron;
• Odnoszą się do Twoich spraw prywatnych;
• Sondują Twoją osobistą skalę wartości;
• Stawiają Cię pod ścianą.

Radzenie sobie z trudnymi pytaniami:

• Przygotuj wcześniej argumentację, część pytań można przewidzieć i przy gotować.
• Mów pewnie, z odpowiednią siłą i tonem głosu.
• Nie unikaj odpowiedzi na pytanie, lecz próbuj je pozytywnie przeformułować.
• Odpowiadaj ściśle na zadawane pytania, nie podawaj z własnej inicjatywy informacji niekorzystnych dla Ciebie.
• Pokazuj, że kontrolujesz problem.
• Możesz przyznać się do niektórych błędów lub słabości, pokazując ich pozytywne konsekwencje.

W przypadku, gdy padają trudne/kłopotliwe pytania nie należy milknąć ani też reagować agresywnie.

Trudne pytania mogą być specjalnie zaaranżowane (wywiad stresujący), aby osoby prowadzące rekrutację mogły sprawdzić Twoje reakcje w trudnych warunkach. Sytuacja ta może mieć niezbyt przyjemny przebieg dla osoby szukającej pracy. Rozmówca może np. celowo przerywać rozmowę z kandydatem i dzwonić do znajomych, ostentacyjnie ziewać, marszczyć brwi z wyrazem niezadowolenia na twarzy, a wszystko po to, aby sprawdzić, jak reagujesz w trudnych sytuacjach. Po przeprowadzeniu rozmowy osoba prowadząca rekrutację powinna przeprosić kandydata i wyjaśnić zaistniałą sytuację.

Źródło: Rozmowa kwalifikacyjna – poradnik, Opracowanie Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Krakowie, Kraków